Ολόκληρο το κείμενο της τροπολογίας που κατατέθηκε. Η ΕΝ.Ι.Α.Θ. χαιρετίζει με ιδιαίτερη χαρά την ικανοποίηση από τους αρμόδιους υπουργούς κ.κ. Κωστή Χατζηδάκη και Κωνσταντίνου Κυρανάκη, ενός πάγιου αιτήματός της ΠΟΜΙΔΑ των τελευταίων δεκαετιών, να πάψει δηλαδή το Δημόσιο να διεκδικεί αβάσιμα και εν τέλει αποδεδειγμένα άδικα, «τα πάντα, από τους πάντες και για πάντα», με μια τυφλή διεκδικητικότητα που ταλαιπώρησε στα δικαστήρια της χώρας γενεές ιδιοκτητών ακινήτων, αλλά και απασχόλησε αδίκως τις υπηρεσίες του Κράτους, δηλητηριάζοντας τις σχέσεις του με τους πολίτες στο όνομα της δήθεν προάσπισης της κρατικής περιουσίας.
Η ταλαιπωρία προέκυπτε από την διεκδίκηση τεραστίου αριθμού ιδιωτικών ακινήτων και ολόκληρων περιοχών πόλεων κλπ. με βάση ανύπαρκτους ή αόριστους τίτλους, με αγωγές οι οποίες ενώ χάνονταν για το Δημόσιο στον πρώτο βαθμό, οι νομικές υπηρεσίες από κακώς νοούμενο «υπηρεσιακό καθήκον» ασκούσαν ένδικα μέσα μέχρι και τον Άρειο Πάγο, εξαντλώντας οικονομικά αλλά και ηλικιακά τους πολίτες οι οποίοι κατείχαν νόμιμους ιδιοκτησιακού τίτλους, συμβόλαια και κληρονομιές αλλεπαλλήλων γενεών και πληρωμές φόρων επί δεκαετίες για ακίνητα στα οποία το Δημόσιο ουδέποτε είχε την παραμικρή σχέση νομής και κατοχής, ή το παραμικρό ενδιαφέρον, παρά μόνον την επίκληση του «τεκμηρίου κυριότητας» και την αξίωση από τους ιδιώτες, κατοχής τίτλων ιδιοκτησίας από το 1885! Το φαινόμενο αυτό τελευταία εξελίχθηκε σε πραγματικό τσουνάμι αγωγών λόγω της επικείμενης ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου και λήξης των σχετικών δικονομικών προθεσμιών άσκησής τους, πράγμα που κατέστησε αναγκαία τη σημαντική αυτή παρέμβαση.
Η προσωρινή αυτή εξάμηνη αναστολή άσκησης και εκδίκασης των διεκδικητικών αγωγών ακινήτων από το Δημόσιο θα πρέπει να συμπληρωθεί με νομοθετική ρύθμιση η οποία θα πρέπει να οριοθετεί τη δυνατότητα του Δημοσίου να προβάλλει ιδιοκτησιακές αξιώσεις μόνον αν διαθέτει συγκεκριμένους πρόσφατους ιδιοκτησιακούς τίτλους που να ταυτίζονται με τα διεκδικούμενα ακίνητα, και όχι με αόριστη επίκληση τίτλων της Τουρκοκρατίας ή διαδοχή του Οθωμανικού κράτους και εφόσον έχει ήδη διεκδικήσει με συγκεκριμένες ενέργειες της διοίκησης τα ακίνητα αυτά τουλάχιστον κατά την τελευταία εικοσαετία.
Η τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή στις 26.2.25
Η τροπολογία ορίζει πως έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, και ενόψει της ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου, το ελληνικό Δημόσιο δεν καταθέτει αγωγές με αντικείμενο τις πρώτες εγγραφές των ακινήτων και τις σχετικές προθεσμίες που ορίζει νόμος του 1998.
Η νέα τροπολογία ορίζει πως αν κατά το χρονικό διάστημα του προηγούμενου εδαφίου συμπληρώνεται ο χρόνος αποσβεστικής προθεσμίας, αυτός παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2025.
Σε δίκες που έχουν αντικείμενο τις παραπάνω αγωγές περί πρώτης εγγραφής με ενάγον το Δημόσιο και είναι εκκρεμείς στον πρώτο βαθμό:
- οι προθεσμίες που λήγουν μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2025 εκκινούν εκ νέου από την ημερομηνία αυτή,
- μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2025 δεν ορίζονται δικαστές ή συνθέσεις του πολυμελούς πρωτοδικείου ή εισηγητές δικαστές για υποθέσεις και ημέρα και ώρα συζήτησης στο ακροατήριο,
- υποθέσεις, των οποίων η ημέρα και ώρα συζήτησης έχουν ορισθεί για το χρονικό αυτό διάστημα, αποσύρονται από τα πινάκια και επαναπροσδιορίζονται οίκοθεν μετά την 30η Σεπτεμβρίου 2025,
- κατά το ίδιο χρονικό διάστημα δεν εκδίδονται διατάξεις και αποφάσεις, επί των εκκρεμών υποθέσεων.
Αλλά η τροπολογία ορίζει με σαφήνεια και τις περιπτώσεις εξαιρέσεων.
Μετά από αίτηση του αντιδίκου του Δημοσίου που υποβάλλεται στον Πρόεδρο του τριμελούς συμβουλίου, επιτρέπεται η κανονική πρόοδος της δίκης. Στην περίπτωση αυτή, η πράξη του Προέδρου του τριμελούς συμβουλίου που δέχεται το αίτημα επιδίδεται στο Δημόσιο με επιμέλεια του αιτούντος. Προθεσμίες που δεν έχουν λήξει μέχρι την επίδοση, επανεκκινούν από αυτήν. Ο χρόνος από τη συζήτηση της υπόθεσης μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2025 ή κατά περίπτωση την 31η Δεκεμβρίου 2025 δεν προσμετράται στο διάστημα των 8 μηνών.
Υπενθυμίζεται πως σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής των ακινήτων, μπορεί να ζητηθεί με αγωγή η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής. Η αγωγή, αναγνωριστική ή διεκδικητική, ασκείται από όποιον έχει έννομο συμφέρον μέσα σε αποκλειστική προθεσμία που λήγει την 31η Δεκεμβρίου του έτους, εντός του οποίου συμπληρώνονται 8 έτη από την έναρξη της προθεσμίας.
Τι ανακοινώθηκε
Αναστέλλεται για έξι μήνες (μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025) η άσκηση αγωγών από το Δημόσιο για τη διεκδίκηση ιδιωτικών ακινήτων, καθώς και η πρόοδος αγωγών που έχουν ήδη κατατεθεί και εκκρεμούν, σύμφωνα με τροπολογία που ήδη κατατέθηκε στη Βουλή, με πρωτοβουλία του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη. Με την τροπολογία αυτή και κυρίως με την συνολική νομοθετική ρύθμιση που θα ακολουθήσει, αντιμετωπίζεται ένα σημαντικό πρόβλημα που ανέκυψε για χιλιάδες ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα, οι οποίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με αμφισβήτηση της κυριότητας των ακινήτων τους.
Με τις αγωγές αυτές το Δημόσιο διεκδικεί την ιδιοκτησία ακινήτων ή και ολόκληρων περιοχών με βάση έγγραφα ακόμη και της Τουρκοκρατίας. Οι αγωγές πολλαπλασιάστηκαν τους τελευταίους μήνες, ενόψει της ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου και της λήξης των προθεσμιών για την άσκηση αγωγών διόρθωσης των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών.
Σημειώνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι αγωγές αυτές απορρίπτονται ως αβάσιμες καθώς ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει πως δεν αρκούν τα έγγραφα της εποχής της Τουρκοκρατίας αλλά – προκειμένου να γίνει δεκτή η αγωγή– χρειάζεται τίτλος ή πραγματική νομή ή κατοχή εκ μέρους του Δημοσίου. Ωστόσο, αγωγές εξακολουθούν να κατατίθενται επειδή δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμη συνολικά κριτήρια για το πότε θα ασκούνται και πότε όχι, τα οποία να καθοδηγούν τη Διοίκηση και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Τα κριτήρια αυτά – με γνώμονα τη νομολογία του Αρείου Πάγου – θα θεσπιστούν το επόμενο διάστημα με την συνολική νομοθετική παρέμβαση που βρίσκεται υπό κατάρτιση. Η ρύθμιση αυτή θα παρέχει στη Διοίκηση και το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους τις κατευθύνσεις για τις διεκδικήσεις που θα προβάλλει το Δημόσιο και για τις περιπτώσεις, στις οποίες δεν θα αντιδικεί με τους πολίτες. Κατ’ αποτέλεσμα, πολλές από τις εκκρεμείς δίκες, των οποίων η πρόοδος αναστέλλεται, θα λήξουν με την παραίτηση εκ μέρους του Δημοσίου και θα αποφευχθεί η περιττή ταλαιπωρία των πολιτών, η ενασχόληση των υπηρεσιών και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με υποθέσεις που δεν ωφελούν το Δημόσιο, καθώς και ο φόρτος των Δικαστηρίων.
Έως την ψήφιση της συνολικής ρύθμισης μεσολαβεί η ρύθμιση για την εξάμηνη αναστολή η οποία προβλέπει ότι δεν θα κατατίθενται νέες αγωγές και ότι, για αγωγές που έχουν κατατεθεί, θα διακόπτεται προσωρινά, για έξι μήνες, η πρόοδος της διαδικασίας. Σχετικά με το θέμα θα υπάρξει άμεσα ενημέρωση από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας σε όλες τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες του Δημοσίου.
Σημειώνεται ότι πολίτες που επιθυμούν να μην καθυστερήσει η πρόοδος της δίκης τους μπορούν να ζητήσουν την κανονική πρόοδο της δίκης με αίτησή τους στον Πρόεδρο του αρμόδιου τριμελούς συμβουλίου. Έτσι, πολίτες που δεν επιθυμούν να αναμένουν τη συνολική νομοθετική ρύθμιση αλλά προσδοκούν την άμεση δικαστική δικαίωσή τους δεν θίγονται από τη ρύθμιση της τροπολογίας.
Δείτε εδώ την ανακοίνωση του Κτηματολογίου ως προς το τι πρέπει να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες για τη νέα ρύθμιση του ΥΠΟΙΚ και τις διεκδικήσεις του Δημοσίου.
